بررسی ابعاد عدالت ستایی در اشعار حکیم سنایی

نویسندگان

وجیهه ترکمانی باراندوزی

چکیده

عدالت از واژگان مورد توجه حکیم سنایی است که از سر اعتقاد و آگاهی از تأثیر وجوه عدالت بر جامعه، بارها این واژه ی والا را در آثار و اشعار خود به کار برده است. واقع بینی توأم با آرمان گرایی حکیم سنایی سبب گردیده تا وی در عین حال که به تصویر جامعه ی آرمانی و مطلوب می پردازد از توجه به واقعیت های دنیای سیاست و رابطه ی نیروهای موجود در جامعه غافل نباشد. این متفکر و شاعر بزرگ به خاطر آشنایی با آراء و اندیشه های سیاسی ایران و اسلام بر تأثیر شگرف عدالت ورزی از سوی حکّام بر ابعاد مختلف جامعه آگاهی داشته و کوشیده است با انعکاس آرای سیاسی در اشعارش در قلمرو نظری سیاست دخالت کند و از آنجا که با سلطان و وزیران و سرآمدان سلسله ی دوم غزنویان و سلجوقیان روابط حسنه داشته و مورد توجه آنان بوده است با استفاده از موقعیت مناسب، به القای اندیشه های خود در اشعار و آثارش بپردازد و حاکمان را به دادورزی و عدالت گستری دعوت نماید. در این مقاله سعی می شود نحوه ی کاربرد واژه ی عدالت از سوی حکیم سنایی از سه رهیافت اعتقاد، آرمان و واقعیت مورد تحلیل قرار گیرد و با اتکاء به شواهد و نمونه های شعری، هر یک از رویکردها و رهیافت های سنایی از این مقوله تبیین و تشریح گردد. آرمان گرایی سنایی نسبت به مفهوم عدالت در بخش اشعار و قصاید مدحی در مورد شاهان و بزرگان دربار متبلور است و واقعیت گرایی او در قصاید اجتماعی وی آشکار است درواقع این شاعر کوشیده است ضمن بیان اعتقادات و احساسات خود در اشعارش به بیان واقعیات موجود در جامعه نیز بپردازد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی ابعاد عدالت‌ستایی در اشعار حکیم سنایی

عدالت از واژگان مورد توجه حکیم سنایی است که از سر اعتقاد و آگاهی از تأثیر وجوه عدالت بر جامعه، بارها این واژه‌ی والا را در آثار و اشعار خود به کار برده است. واقع‌بینی توأم با آرمان‌گرایی حکیم سنایی سبب گردیده تا وی در عین حال که به تصویر جامعه‌ی آرمانی و مطلوب می‌پردازد از توجه به واقعیت‌های دنیای سیاست و رابطه‌ی نیروهای موجود در جامعه غافل نباشد. این متفکر و شاعر بزرگ به‌خاطر آشنایی با آراء و ...

متن کامل

«بررسی میزان هماهنگی وزن و محتوا در اشعار حکیم سنایی»

وزن شعر یکی از عوامل جدایی‌ناپذیر آن است که باید متناسب با مضمون و دیگر عناصر شعر انتخاب شود. حکیم سنایی، شاعر بزرگ اوایل قرن ششم، اشعار بسیاری از جمله قصیده، غزل، مثنوی و رباعی از خود به یادگار گذشته است. اشعار سنایی مصداق شایان‌توجهی از هماهنگی میان وزن و محتوا هستند. در این جستار، پس از بررسی گزیده­ای از اشعار این شاعر نامدار (330 غزل و قصیده)، به کیفیت و کمیت انواع وزن در آن و همین­طور میزا...

متن کامل

از زن ستیزی تا زن ستایی در حدیقة الحقیقة سنایی

به اعتبار پژوهش های گسترده و متقن بزرگان حوزه ی تحقیق ادب فارسی، حکیم سنایی غزنوی - شاعر بزرگ قرن پنجم - از جمله اولین کسانی است که اصطلاحات عاشقانه را با اصطلاحات صوفیانه بهم درآمیخته و طرحی نو درافکنده است. از دیگر سو در هر دو حوزه ی عشق و عرفان، زیبایی در اوج قرار دارد و چون زن نمود آشکارای زیبایی است لذا محبوب و معشوق همواره در شمایل زن تجلی یافته است؛ ازین جهت رویکرد سنایی به مقوله ی زن می...

متن کامل

جلوه ی آیات و مضامین قرآنی در آیینه ی اشعار حکیم سنایی

حکیم سنایی در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم می‌زیست. او از نخستین کسانی است که به شکل گسترده، به نشر و تدوین مفاهیم دینی، اخلاقی و عرفانی در شعر فارسی همت گماشت. سنایی بر بسیاری از شاعران پس از خود نظیر عطار و مولانا تاثیر گذاشت و راه تازه ای را در سرودن منظومه‌های اخلاقی و دینی- عرفانی گشود. یکی از عواملی که به عمق و عظمت آثار او افزوده - به خصوص در منظومه ارجمند حدیقة الحقیقة - استفاده از آی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مطالعات نقد ادبی

ناشر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

ISSN 2322-584X

دوره 4

شماره 17 2010

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023